Obiekty elektroenergetyczne - od rozdzielni i GPZ-ów po stacje transformatorowe i instalacje OZE - wymagają precyzyjnego i zgodnego z przepisami oznakowania. Odpowiednie tablice i piktogramy zapewniają nie tylko spełnienie wymagań prawnych, ale przede wszystkim realne bezpieczeństwo pracowników i osób postronnych. Poniższy przewodnik przedstawia najważniejsze obowiązki oraz praktyczne wskazówki dotyczące znaków bezpieczeństwa.
Podstawa prawna: co dokładnie nakazują przepisy?
Wymagania dotyczące znaków bezpieczeństwa wynikają głównie z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z 28 marca 2013 r. Znaki mają zapewnić identyfikację urządzeń, wyłączeń i stref pracy oraz zabezpieczać obiekty przed dostępem osób nieupoważnionych. Przepisy nie narzucają konkretnych piktogramów, ale praktyka jednoznacznie kieruje w stronę symboli PN-EN ISO 7010.
Typy znaków: które są wymagane w energetyce?
W obiektach elektroenergetycznych stosuje się różne grupy znaków bezpieczeństwa - ich dobór zależy od charakteru zagrożeń i specyfiki instalacji. Kluczowe jest utrzymanie jednolitej symboliki, aby oznaczenia były czytelne dla każdej osoby przebywającej na terenie obiektu.
- Znaki ostrzegawcze - m.in. „Wysokie napięcie”, „Uwaga! Urządzenie elektryczne”.
- Znaki zakazu - np. „Nie dotykać”, „Zakaz wstępu osobom nieupoważnionym”.
- Znaki nakazu - np. wymagające stosowania PPE zgodnie z oceną ryzyka.
- Znaki informacyjne - identyfikacyjne, technologiczne, punktów ratunkowych.
- Znaki ewakuacyjne i przeciwpożarowe - wyjścia, kierunki ewakuacji, sprzęt ppoż.
Gdzie znaki muszą się znaleźć? Przykładowe lokalizacje
Rozmieszczenie znaków nie może być przypadkowe - musi wynikać zarówno z przepisów, jak i z realnych zagrożeń występujących w obiekcie. Poniższe lokalizacje najczęściej pojawiają się podczas odbiorów technicznych i kontroli BHP.
- Ogrodzenia i wejścia - ostrzeżenia przed wysokim napięciem i zakaz wstępu.
- Drzwi, kioski, pola rozdzielcze - identyfikacja urządzeń i ostrzeżenia.
- Miejsca wyłączenia i odcięcia - np. tablice „Nie załączać - pracują ludzie”.
- Armatura mediów - oznaczenia punktów odcięcia wody, ciepła, gazów technologicznych.
- Pomieszczenia specjalne - np. strefy wodoru, magazyny baterii.
- Drogi ewakuacyjne - kompletny system znaków fotoluminescencyjnych.
Czytelność, format i trwałość: jak dobrać wykonanie?
Dobór odpowiedniego materiału i technologii wykonania znaków wpływa bezpośrednio na ich trwałość, a tym samym bezpieczeństwo użytkowników obiektu. Ważne jest również dopasowanie wymiarów i kontrastu do warunków, w jakich znak będzie odbierany.
- Zgodność piktogramów - najlepiej stosować wzory PN-EN ISO 7010.
- Dobór materiału - płyty PCV, aluminium, folia odporna na UV i warunki zewnętrzne.
- Widoczność awaryjna - znaki fotoluminescencyjne w drogach ewakuacyjnych.
Artykuł powstał przy współpracy z https://www.egsystem-sklep.pl/
Najczęstsze błędy przy oznakowaniu i jak ich uniknąć
W praktyce audytów BHP i odbiorów technicznych powtarzają się konkretne braki i nieprawidłowości. Ich usunięcie znacząco poprawia poziom bezpieczeństwa i ułatwia spełnienie wymogów kontrolnych.
- Brak oznaczenia stref pracy i punktów odcięcia - wymagane wprost w rozporządzeniach.
- Mieszanie starych i nowych wzorów - prowadzi do nieczytelności komunikatów.
- Zbyt małe lub źle umieszczone znaki - są niezauważalne w sytuacjach awaryjnych.
- Brak oznaczeń przy pracach pod napięciem lub w pobliżu napięcia.
- Niekompletna ewakuacja - szczególnie w stacjach kontenerowych i budynkach technologicznych.
Plan działania: szybki audyt i dobór oznakowania
Wdrożenie właściwego systemu oznakowania warto przeprowadzić etapami, zaczynając od oceny aktualnego stanu. Dzięki temu łatwo ustalić priorytety i uzupełnić oznakowanie w sposób zgodny z przepisami i dobrą praktyką techniczną.
- Przejrzyj instrukcje eksploatacji i ocenę ryzyka - to baza do listy wymaganych znaków.
- Zrób inwentaryzację istniejących tablic - sprawdź ich stan i zgodność ze standardami.
- Ujednolić wzornictwo - jedna linia piktogramów poprawia czytelność obiektu.
- Uzupełnij braki - w tym znaki ostrzegawcze, zakazu, ewakuacyjne, „strefa pracy”.
- Wdróż przeglądy okresowe - oferuje je sklep EG System
Prawidłowe oznakowanie obiektów elektroenergetycznych to nie tylko wymóg prawny - to realny element bezpieczeństwa pracowników i użytkowników obiektu. Znaki ostrzegawcze, zakazu, nakazu oraz system ewakuacyjny muszą być dobrane zgodnie z ryzykiem i przepisami, a także wykonane z materiałów zapewniających wieloletnią trwałość. Audyt oznakowania i jego ujednolicenie pozwala spełnić wymagania kontrolne oraz uporządkować komunikację wizualną w obiekcie.
Tagi
Udostępnij artykuł
